Cố Niên Hoa

Tôi vừa mới trốn đi làm chủ hôn cho Quang Khải, phạt còn chưa chịu xong thì "vương phi" của hắn lại đang đứng trước mặt tôi, trong một lúc tôi cảm thấy mình thật hồ đồ.

- Tên chị là Phong sao, nghe thật hay! – Tiếng nói du dương của công chúa cất lên làm tôi sực tỉnh.

- Nhã Phong. Công chúa nghe đã giống tên con gái hơn chưa? – Tôi cười ngớ ngẩn vì Phụng Dương vừa nheo nheo mắt, đáng yêu khôn tả.

Cây quạt trên tay lão già gõ nhẹ lên trán tôi.

- Đói bụng chưa, sao còn đứng ngẩn ở đây?!

Lão vừa nhắc thì bụng tôi lại biểu tình, tôi liền nhanh nhảu:

- Công chúa ở lại dùng bữa nhé, mấy món bác Dương làm ngon lắm, tuy không thể sánh với ngự trù nhưng lại rất có hương vị đặc trưng vùng Hồng Lộ, nàng nhất định sẽ thích.

Nàng nhoẻn miệng cười, tiếng nói thanh thanh lại vang lên:

- Hôm nay là mồng một, Phụng Dương ăn chay cầu phúc cho quan gia và phụ mẫu. Hy vọng lần sau có thể được thưởng thức tài nghệ của đầu bếp phủ Tiết độ sứ!

Nói rồi, nàng điềm đạm cúi chào lão già, thong thả bước ra về. Tôi nhìn theo, lẩm bẩm trong vô thức:

- Sao lão Tướng quốc vô lương tâm ấy lại có một cô con gái hiền thục thế này?

Lão già đứng sau vò đầu tôi rối tung cả lên rồi bỏ đi. Tôi xoay người đuổi theo lão, léo nhéo châm chọc:

- Tuệ Trung Thiền sư có nghe gì không, người ta không tu hành mà mồng một cũng ăn chay cầu phúc...

- Hôm trước ta nghe báo lại Dưỡng Chân Trang mới nhận thêm người nên thiếu mấy bộ kinh Diệu Pháp Liên Hoa... - Lão phe phẩy quạt, lời nói rất dịu dàng như đang kể chuyện nhà chứ chẳng phải hù dọa trẻ con.

Bước chân tôi liền sững lại, rồi nhanh nhảu hướng về phía nhà bếp:

- Tiên sinh, em đi lấy rượu cho người nhé, hôm nay bác Dương làm chả rươi đấy, người muốn uống rượu làng Vân hay là rượu Kim Long?

Món chả rươi khiến tôi no căng bụng còn lão già chỉ ăn một ít, vừa ăn vừa nhấm rượu. Tôi sợ lão lại bắt tôi chép phạt nên suốt bữa ăn chẳng dám hỏi gì, cuối cùng vẫn không nhịn được:

- Quan gia ra lệnh cho Quang Khải cưới công chúa Phụng Dương thật sao, tiên sinh?!

- Phụng Dương là ái nữ của Tướng quốc, lại là nghĩa nữ của quan gia, đương nhiên muốn chọn cho nàng ấy một nơi xứng đáng. Quang Khải là người thích hợp nhất. – Lão đưa tay lấy bát rượu trước mặt tôi, không cho tôi uống nữa.

- Ý công chúa thế nào? Tiên sinh đã dạy nàng ấy thế nào? – Tôi vội giữ lấy tay lão.

- Trẻ con không được tò mò quá. – Lão đưa tay búng lên trán tôi đau điếng.

Tôi nhăn nhó đưa tay xoa xoa trán. Lão thấy vẻ phụng phịu của tôi liền bảo:

- Phụng Dương có mang đến biếu một ít nem do nàng ấy tự tay gói, đến thư phòng lấy ăn đi. – Lúc nào lão cũng xem tôi là một đứa trẻ con không bao giờ lớn, cứ mang đồ ăn ngon ra để dỗ dành.

Tôi đến thư phòng, bâng quơ dọn dẹp mấy quyển sách trên bàn, nghĩ mãi không thông suốt. Quang Khải là người bạn đầu tiên tôi kết giao, tôi thật lòng mong hắn có được một mối nhân duyên như ý. Tuy tôi chỉ mới gặp Phụng Dương có hai lần nhưng nàng ấy thực sự mang lại cảm giác dễ chịu và tin tưởng cho người đối diện. Thật đáng tiếc, trong lòng Quang Khải đã có Nguyệt Nhi, với tính cách của hắn chắc chắn hắn sẽ ngầm phản đối cuộc hôn nhân này, dù có ngoan ngoãn cưới Phụng Dương về cũng không thể yêu thương thắm thiết, như thế thật tội cho nàng.

Tôi nhìn đĩa nem để trên bàn sách, mân mê một gói vừa chặt vừa khéo trên tay, tùy hứng ngâm nga:

"Hò ơ...

Bao giờ chạch đẻ ngọn đa

Sáo đẻ dưới nước thì ta lấy mình

Bao giờ cây cải làm đình

Gỗ lim làm ghém thì mình lấy ta..."

Vừa dứt câu hò đã thấy lão già đã đứng ở cửa. Tôi hơi bất ngờ, gương mặt lão dường như chẳng mấy vui, tự dưng trong một lúc không biết phải nói gì nên cứ nhìn nhau như thế.

Rồi lão cười nhẹ hỏi tôi:

- Còn đau không?

Tôi vô thức đưa tay lên sờ trán, lắc lắc đầu. Lão bước đến ngồi xuống bàn đối diện tôi, lấy bừa một quyển sách giở ra đọc. Chúng tôi cứ lặng im một lúc lâu.

- Tiên sinh, sao xưa kia ngài lại lấy chị của em? – Tôi cất tiếng hỏi, đây là điều mà tôi thắc mắc đã nhiều năm.

Lão đưa tay lên trán tôi, xoa xoa chỗ đau khi nãy:

- Sao tự dưng lại hỏi việc này? – Giọng lão rất nhẹ nhàng.

- Quang Khải cưới Nguyệt Nhi vì yêu, phải cưới Phụng Dương vì lệnh vua khó cãi. Còn tiên sinh? Tiên sinh không yêu chị của em, cũng không bị quan gia buộc cưới... - Tôi rất khí thế, đến những chữ cuối cùng vẫn không dám nhìn thẳng vào mắt lão.

Lúc lão đón tôi từ chỗ Thiền sư Tiêu Dao về, tôi đã có thêm một người chị, và một thân phận mới là cháu gái của một vị quan tứ phẩm. Ngày tôi về phủ cũng là ngày chị được gả cho Hưng Ninh Vương – một người tu hành không giới luật – đến nay đã mấy năm rồi. Khi lão còn ở Yên Bang, "vợ chồng" họ chưa từng ở chung phòng, lúc nào cũng tương kính như tân nhưng mỗi tháng chỉ gặp đôi lần. Chị tôi giúp lão quản lý thu chi và gia nhân, còn lại chỉ chuyên tâm đọc sách, vẽ tranh, chăm sóc dạy dỗ tôi. Chị ấy là một người rất dịu dàng nhưng cũng rất nghiêm khắc, gia nhân và người ở Dưỡng Chân Trang đều kính trọng. Tôi đã từng thử dọ hỏi về thân thế cũng như chuyện giữa chị và lão nhưng chẳng bao giờ thu được kết quả gì. Sống trong hoàn cảnh ấy nhiều năm như thế, dần dần tôi gần như đã quên cả việc chị là vợ chính thức của lão, cũng như việc trên danh nghĩa lão là anh rể của tôi.

Lão vẫn nhìn tôi như chờ đợi, tôi nói tiếp:

- Nếu như năm đó tiên sinh chỉ vì muốn tìm một danh nghĩa hợp lý để đón em về phủ, vậy...

"Vậy thân phận của em lại quan trọng đến thế nào?!". Những chữ cuối cùng bị tôi nuốt lại, vẫn không nỡ nhắc đến chuyện khiến lão đau lòng, dù tôi chẳng rõ việc ấy là gì. Tôi không nói nữa, cúi gằm mặt, tay mân mê một chiếc nem, mãi mới bóc xong lớp lá gói bên ngoài, đưa cho lão. Lão thở nhẹ một tiếng, đón lấy chiếc nem đưa lên miệng:

- Người ta nói công chúa Phụng Dương đảm đang khéo léo hơn người, quả không sai.

Tôi nhìn lão ăn nem rất tập trung, buột miệng hỏi:

- Tiên sinh thích món này không, em sẽ học cách làm?!

Lão hơi ngạc nhiên, ngẩng lên nhìn tôi rồi lại cười cười:

- Em đừng gây thêm việc cho bác Dương nữa, bác ấy đã lớn tuổi rồi.

Bàn tay ấm áp ấy lại xoa xoa đầu tôi, lão nhìn thẳng vào mắt tôi, chân thành như nhiều năm trước, ngày chúng tôi lần đầu gặp nhau lão đã nhìn tôi như thế, lời lẽ khi ấy vẫn còn nguyên trong tâm trí, khiến tôi đã dẹp hết mọi thắc mắc trong lòng mà đi theo lão:

"An, ta nhất định sẽ bảo vệ em."

***

"Nghe vẻ nghe ve

Nghe vè sợ nước

Giai nhân đi trước

Quân tử bước sau

Hương bay ngạt ngào

Thì ra ít tắm

Giai nhân thẹn lắm

Chẳng dám chung đường

Quân tử can trường

Cớ sao ngại tắm..."

Tiếng bọn trẻ đồng thanh đọc bài vè đã xa dần, gương mặt của kẻ ngồi trước mặt tôi vẫn không vơi sát khí. Tôi đang ngồi ở một quán ăn rất gần phủ Tiết độ sứ, tiếp chuyện với Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải – người vừa rạng sáng đã sai gia nhân đến phủ tìm tôi. Cũng may lão già nhà tôi dù gì cũng là anh trai khác cha của hắn, nếu không hẳn là hắn đã phá cửa xông vào phủ để lôi tôi đi chất vấn. Lúc đó lão già vừa đến gọi tôi đi ăn sáng, nhìn thấy người ta dẫn tôi đi lão chỉ lắc đầu cười, mặc cho tôi nhìn lão tha thiết, cố lắp bắp mấy từ:

- Tiên sinh, cứu mạng!

Công chúa Phụng Dương đến phủ Tiết độ sứ hỏi ý kiến lão già đã là chuyện nửa tháng trước. Tôi nghĩ mãi vẫn không biết nên làm thế nào mới tốt, chỉ nghĩ được rằng nếu Phụng Dương chủ động từ hôn, quan gia sẽ chẳng nỡ ép nàng. Do đó, tôi trằn trọc mất mấy đêm cố nghĩ ra cách, kết quả là nghĩ được bài vè nói xấu Quang Khải. Phụng Dương cao quý như thế, lúc nào tôi gặp nàng cũng là mái tóc được chải gọn gàng, áo váy chẳng một nếp nhăn, trên người luôn thoảng hương thơm dìu dịu. Quang Khải là hoàng tử văn võ song toàn, nghe nói lại thạo nhiều ngôn ngữ, tìm mãi chẳng được điểm yếu gì của hắn nên tôi đành nghĩ ra hạ sách này. Tốn thêm một ít tiền mua kẹo bánh, tôi đã dỗ được đám trẻ con lan truyền khắp nơi, từ Hồng Lộ đến Thiên Trường, ai ai cũng biết Chiêu Minh Vương ngại tắm.

Tôi biết Quang Khải chẳng cần suy nghĩ cũng biết ai giở trò, nhưng tin rằng đến khi công chúa hủy hôn, hắn ta sẽ hiểu ra và cảm kích người bằng hữu đã hết lòng vì hắn. Điều tôi không ngờ đến nhất là cô bé Phụng Dương kia, chẳng những không vội vội vàng vàng bỏ chạy mà còn rất ngoan ngoãn chấp nhận việc ban hôn. Tin tức về lễ cưới vừa được truyền ra, tôi chạy đến tìm lão già mếu máo:

- Tiên sinh, lần này em lành ít dữ nhiều rồi.

Lão đã cười mất một ngày, còn viết cả bài vè ra giấy, treo ở thư phòng, mỗi lần nhìn đến lại cười thành tiếng, mặc kệ kẻ sắp bị giết là tôi đây lẽo đẽo theo sau xin cứu mạng. Nhục mạ hoàng tử, dù quan gia không biết ai để xử tội nhưng Quang Khải chắc chắn sẽ không để tôi yên.

- Ai bảo ngươi làm thế?! – Giọng nói của Quang Khải lạnh như băng. – Ngươi có biết nửa tháng nay mọi người nhìn ta với con mắt gì không?!

- Ngươi đừng giận, đừng giận. – Ta vội vội vàng vàng rót trà cho hắn. – Ta chỉ muốn giúp ngươi thoát được hôn sự với công chúa, ta biết ngươi yêu Nguyệt Nhi lắm mà...

Hắn đặt thanh kiếm lên bàn, "cạch" một tiếng nghe lạnh cả người.

- Ta có nhờ ngươi giúp?!

- Lẽ nào ngươi muốn cưới Phụng Dương? – Tôi cố gắng cười cười giả lả.

- Ta không nói việc đó, ta nói cách ngươi làm.

- Chỉ tại Chiêu Minh Vương quá hoàn mỹ, mặt nào cũng ưu tú không có điểm đáng chê nên ta đành phải nghĩ đến việc này. Ngươi xem, ta đâu có bảo ngươi cộc cằn vũ phu, càng không bảo ngươi ong bướm trụy lạc, việc lười tắm chỉ là... chỉ là một khuyết điểm nhỏ xíu thôi mà. – Tôi khoa tay múa chân, cuối cùng chụm tay giơ giơ trước mặt hắn.

- Việc nhỏ? Chiêu Minh Vương ta chiến tích lẫy lừng, tiếng thơm người người ca tụng, lưu danh thiên cố, lỡ như lại được hậu thế nhớ đến vì ngại tắm...?!

- Không đâu không đâu, chẳng có sử gia nào dám chép lại việc ấy đâu. – Tôi xua xua tay, cố làm hắn nguôi giận.

Quang Khải hớp một ngụm trà, cố nén cơn tức giận trong lòng xuống, sắc mặt vẫn rất khó coi.

- Ta biết là ta nghĩ không chu đáo, khiến ngươi mất mặt. Nhưng dù gì... ngươi cũng còn nợ ta mấy lần ơn nghĩa, hay là... xem như ta đổi hết, trả hết cho ngươi có được không?

- Được. – Giọng hắn vẫn lạnh lùng. – Ta đã giúp ngươi tìm được tin tức về cung nhân họ Lý đó, bây giờ không cần nữa. – Nói rồi đứng lên đi, không quên mang theo thanh kiếm báu.

- Này, đợi đã, ta không đổi nữa... - Tôi vội chạy theo níu lấy áo choàng của hắn.

Tức thì, thanh kiếm của Quang Khải hướng về phía tôi, vẫn chưa rút ra khỏi vỏ. Hắn tấn công mấy đòn liên tiếp, tôi chỉ biết tránh né, đợi hắn trút giận xong. Dù thân phận cao quý, dạn dày bản lĩnh, cuối cùng hắn vẫn chỉ là cậu con trai mới lớn, sĩ diện ngút trời nên tức giận khi bị người khác bêu xấu cũng là điều dễ hiểu. Hắn ra chiêu càng lúc càng nhanh, tôi bị vờn đến mệt lả. Đến khi tôi nhìn thấy thanh kiếm hắn hướng về phía mình, không kịp né tránh, chắc mẩm lần này bị thương rồi thì cây sáo ngọc của tôi vụt đến, đỡ lấy đòn tấn công của Quang Khải. Người áo lam trước mắt tôi vẫn là một thư sinh nho nhã, bàn tay thon dài cầm cây sáo ngọc đấu với Quang Khải một hồi lâu, không có ý giành phần thắng mà chỉ để cậu ta trút hết bực dọc trong lòng. Quang Khải lúc đầu rất ngạc nhiên, dừng tay một thoáng rồi tiếp tục đánh. Tôi ngồi xuống thở không ra hơi, mồ hôi nhễ nhại, say mê nhìn hai vị hoàng tử đang đọ sức. Họ quả thực có nhiều nét rất giống nhau, từ hình dáng đến chiêu thức, chẳng trách tôi lại nhanh chóng kết thân với tên Chiêu Minh Vương này đến vậy.

Cuối cùng Quang Khải cũng chịu dừng tay, ngồi xuống ghế, tôi vội vàng mang trà đến mời, hắn ta uống một hơi cạn sạch, mắt vẫn nhìn về phía lão già.

Lão ung dung đứng bên lầu cao, phe phẩy quạt cho ráo mồ hôi rồi đưa cây sáo lên môi thổi, một khúc nhạc đồng quê của bọn trẻ chăn trâu. Tôi lạnh người, sợ Quang Khải lại nhớ đến bài vè kia nhưng hắn không nói gì, tâm trạng như cũng bình ổn hơn, lại tự tay rót một ít trà.

Bản nhạc đã dứt, lão già lại từ tốn đến trước mặt Quang Khải:

- Công chúa từng đến tìm ta, hỏi xem nàng ấy có nên đồng ý hôn sự này không.

Ánh mắt Quang Khải lộ rõ vẻ ngạc nhiên, lão già thong thả nói tiếp:

- Ta bảo nàng rằng phu thê là do duyên phận, nếu thực sự hai vị có duyên, chia cắt thế nào cũng không dứt được, nếu vô duyên, dù gặp nhau sớm sớm chiều chiều cũng không thể thành chồng thành vợ. Phụng Dương đã tin vào duyên phận của mình, trò nghịch ngợm của Nhã Phong chẳng qua là một cách lấy lửa thử vàng thôi, dù ngọn lửa này leo lét hơn cả ánh đèn dầu sắp lụi.

Tôi liếc nhìn lão, gương mặt đáng ghét ấy nở một nụ cười nhàn nhạt. Nếu như không nể tình lão đến kịp lúc cứu tôi khỏi bị thương, tôi nhất định ghi hận câu nói mỉa mai này.

Quang Khải im lặng hồi lâu, lão già lại ung dung ngắm nhìn cây sáo ngọc trên tay, dường như có một vết xước do lúc đánh nhau, lão nhìn tôi, nheo nheo mắt tỏ ý sẽ đền bù. Mãi sau, tên hoàng tử trẻ tuổi đứng lên, trước khi ra về còn nói mấy câu, không có vẻ gì là tức giận:

- Dưỡng Chân Trang đúng là một nơi kỳ lạ, Thiền sư không chay tịnh, đệ tử lại có một kẻ đi gieo tiếng xấu cho người khác.

Hắn quay đi rồi, lão già bật lên tiếng cười khe khẽ, tay vỗ vỗ lên đầu tôi. Tôi vẫn chưa hỏi được tung tích người họ Lý, xem ra khó lòng nhờ hắn được nữa. Lão già thấy tôi thở dài thì tưởng tôi đói bụng, quay sang hỏi chủ quán có món gì ngon, tôi liền níu tay áo lão:

- Chúng ta về nhà đi.

Lão tỏ vẻ ngạc nhiên, ánh mắt lại có phần lo lắng, nhìn tôi khắp lượt:

- Lúc nãy có bị thương ở đâu không?

Tôi lắc lắc đầu, không muốn lão biết tôi có điều giấu diếm:

- Sáng nay bị hắn ta kéo đi sớm quá, em buồn ngủ.

Ánh mắt lão lại thoáng nét cười, lão xoay lưng lại. Tôi ngơ ngẩn một lúc rồi nhớ ra thói quen thuở bé, bước đến bám lấy cổ lão, thấy mình được nâng lên rất cao. Lão bước đi thật chậm, giọng nói khẽ khàng êm như ru:

- Em yên tâm, ta rất chăm tắm rửa, không bốc mùi đâu.

Tôi bật cười, vòng tay ôm cổ lão thật chặt, áp mặt vào vai lão. Tấm lưng thư sinh áo lam ấy thật ra rất rộng, rất vững vàng. Tôi không nhớ đã bao nhiêu lần mình thiếp đi như thế, dù là giữa lửa khói mịt mù, dù là giữa nơi rừng thiêng nước độc, chỉ cần có lão, tôi nhất định sẽ bình yên.

Trong giấc mơ dặt dìu theo nhịp bước chân, tôi nghe văng vẳng tiếng ru của dì lúc còn thơ bé:

"À ơi...

Một duyên, hai nợ, ba tình

Chiêm bao lẩn khuất bên mình năm canh..."

Đặc sản vùng Tứ Kỳ - Hải Dương (Hồng Lộ thời Trần): chả rươi được làm bằng thịt rươi trộn với trứng, vỏ quýt và gia vị sau đó rán lên.

Rượu Làng Vân là loại rượu nấu bằng gạo nếp cái hoa vàng trồng trên cánh đồng làng Vân Xá, xã Vân Hà, Việt Yên, Bắc Giang, với men rượu bí truyền của làng Vân. Đây là loại rượu nổi tiếng dâng vua thời phong kiến.

Rượu Kim Long nấu tại làng Kim Long, xã Hải Quế, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.