Cuộc Sống Ở Nhà Máy Những Năm 80

Biên tập: Sabi

Beta: Qin Zồ

Trên con đường nhựa vào thành phố có một cỗ xe lừa xám đang chạy lộc cộc, lộc cộc.

Ông ngoại Điền đánh xe, trước khi tới thành phố còn không quên đeo túi phân cho con lừa, trông thấy ven đường có xe đạp đẩy kem đi bán mới quay đầu lại hỏi hai đứa nhóc trên xe có muốn ăn không.

Tôn Biền nghe vậy, nâng nón rơm đang đội lên lắc đầu, buổi sáng cô đã dùng quá nhiều cháo gạo kê rồi, bây giờ không có tý cảm giác khát nước nào.

Tôn Ký muốn một cây kem đá đậu xanh, dọc đường thằng nhóc này cố ý ngồi bên ngoài, nhường chỗ bên trong có thể được bóng cây che chắn cho chị mình, bị phơi nắng suốt cậu cảm thấy chắc mình cần giải nhiệt thôi.

Tiến vào nội thành, Tôn Biền thấy con đường ông ngoại đi rất quen thuộc, cô có chút cảm giác mới hỏi: “Ông ngoại, chúng ta đi đâu vậy?”

“Đi nhà dì hai con, ngoại có việc cần thương lượng với dì dượng.”

Trong lòng Tôn Biền hiểu rõ, biết lần này ông ngoại tới thành phố chắc là vì chuyện dời hộ khẩu của anh và chị họ.

Cỗ xe chạy thẳng về hướng Tây, dì hai và dượng Tôn Biền đều công tác trong nhà máy gỗ trong thành phố. Dượng làm kế toán, còn dì thì ở ban hậu cần, sở dĩ hai người bọn họ trước đây quen biết là nhờ lúc ông ngoại dắt theo dì tới thành phố lựa chọn vật liệu gỗ nhìn vừa mắt nhau.

Bên cạnh kho gỗ lớn có mười mấy tòa nhà ở cao năm, sáu tầng, đó là khu tập thể của nhà máy gỗ thành phố, cả nhà dì hai Tôn Biền sống ở đây.

Dừng xe lừa bên cạnh khu dân cư xong, ông ngoại buộc con lừa lớn lại và cho ăn ít cỏ khô, phủi phủi lớp bụi trên quần, ông dắt hai cháu đi tới nhà con gái lớn.

Nửa đường, một cậu bé cầm bình dầu, chắc là bị người lớn trong nhà sai đi mua nước tương, nhìn thấy bọn họ mới ngạc nhiên bảo: “A ông ngoại, chị Tiểu Biền, Tiểu Ký sao mọi người tới đây?”

Ông ngoại Điền thấy đứa cầm bình dầu đang hỏi kia chính là cháu nhỏ nhà con gái, cười cười bảo: “Là Tiểu Quý à, ông có việc tìm bố mẹ con, hai người có nhà không?”

“Có ạ, cuối tuần sao mà không ở nhà được ông.”

Nói đoạn, Tiểu Quý lập tức dẫn người thân về nhà, lúc tung ta tung tăng lên lầu, dù đang chạy như điên cũng không quên ngửa đầu hô lên trên: “Mẹ, bố, ông ngoại tới nè.”

Hộ gia đình ở trong cùng lầu bốn nghe được tiếng la hét mới mở cửa, một cô gái hai mươi mấy tuổi thò đầu đáp lời em trai, thấy những người đi theo phía sau liền đi ra.

“Ông ngoại đến ạ, mau vào nhà, Tiểu Biền và Tiểu Ký cũng tới à, ngoài trời nóng nhanh vào đây.”

Phong cách trong nhà họ Tào với nhà Tôn Biền rất giống nhau, mà nói cho cùng thì phong cách nhà cửa trong thành phố của mấy gia đình thời đại này đều rất tương tự, bởi hiện tại còn chưa có nhà ở thương mại, các hộ các nhà đều ngụ tại khu hộ gia đình do đơn vị phân phát.

Mấy căn hộ tập thể này được xây dựng thống nhất phong cách trang trí bên trong, kiểu nhà người sử dụng vào ở cũng không khác biệt lắm, bởi thế nhìn tới nhìn lui đều thấy một bài giống nhau.

Duy chỉ có một điểm mà nhà họ Tào hơi khác nhà cô chính là bố cục, nhà Tôn Biền ba phòng ngủ một phòng khách, còn nhà họ Tào là hai phòng ngủ một phòng khách, để tiện sinh sống, nhà bọn họ đã dùng tấm ván gỗ chia phòng khách ra làm đôi. Phần bị chia nhỏ chỉ có bốn, năm mét vuông, chỉ xắp xếp được một gian phòng nhỏ đặt một chiếc giường tầng, chính là phòng cho con gái lớn Tào Linh Linh.

Mặc dù có hơi thiệt thòi cho con gái, nhưng nhà họ Tào cũng chẳng còn cách nào. Con gái xuống nông thôn một chuyến mà tận mấy năm, lúc trở lại mấy đứa em trai đều đã lớn lên, mà đã lớn thì dù có là chị em ruột nhưng ở chung phòng với nhau cũng không tốt, thế nên chỉ có thể sử dụng ván gỗ ngăn thành “khuê phòng” cho cô.

Thật ra mặc dù tình trạng sinh sống của nhà bọn họ có hơi khó khăn, nhưng còn có thể tạm chấp nhận. Có vài gia đình đông con nhà lại còn chật, hiện tại cũng chỉ còn cách chồng người lên nhau mà sống, cả nhà hận không thể tận dụng hết từng tấc không gian trong phòng.

Tôn Biền ngồi trên trường kỷ ăn mận, thỉnh thoảng ngắm nhìn căn phòng nhỏ của chị họ. Tôn Biền rất hiểu phương pháp cư trú này, không nói tới người ta, ngay cả bọn cô trước khi đổi nhà mới, cả gia đình năm miệng ăn sống trong căn hộ một phòng ngủ một phòng khách ba mươi mấy mét vuông. Cô ngủ trên giường nhỏ dùng tấm rèm ngăn trong phòng ba mẹ, anh và em trai thì nằm trên giường tầng ở phòng khách, cả nhà ở chen chen chúc chúc nhau như thế mười mấy năm.

Ông ngoại Điền nãy giờ đang nhỏ giọng nói với con gái lớn cái gì đó trong phòng, vài phút sau Tôn Biền thấy dì cô đi ra gọi dượng vào.

Mấy phút sau dì hai Điền lại ra ngoài phòng, tay cầm một ít tiền và phiếu nói với bọn nhỏ trong phòng khách: “Linh Linh, ông ngoại con và các em sẽ ở lại dùng cơm trưa, con cầm tiền và phiếu sang hợp tác xã cung ứng mua ít thịt, rau về. Đồ thì cứ tự nhìn mà mua, số lượng nhất định phải đầy đủ, Tiểu Quý, con đi chung với chị nhé, giúp chị con xách ít đồ.”

Nói xong bà lại nhìn cháu trai, cháu gái mình bảo: “Tiểu Biền, Tiểu Ký, dì nghe ông ngoại nói hai đứa hôm nay muốn vào thành phố mua ít đồ dùng học tập hả? Mua mấy thứ đó không cần đến cửa hàng tổng hợp, đối diện đường cái có một cửa hàng thanh niên, trỏng có vài quầy chuyên bán văn phòng phẩm, giá cả cũng thích hợp, lát nữa để Linh Linh dắt bọn con sang đó nhé.”

Mượn chút cớ, dì Điền sai bọn nhỏ trong nhà đi hết, sau đó đóng cửa tiếp tục thương lượng chuyện với chồng và bố.

Tào Linh Linh nhận giỏ thức ăn dắt đám em xuống lầu, sau khi ra khỏi khu tập thể nhà máy gỗ cô dắt mọi người băng qua đường trước, đi sang con phố khác.

Tào Tiểu Quý đi đằng sau chị, vừa thấy cô muốn qua đường bèn nhỏ giọng nhắc nhở: “Chị, hợp tác xã mua bán ở bên này.”

“Chị biết, không đi hợp tác xã mua bán, tới tiệm văn phòng phẩm trước để Tiểu Biền và Tiểu Ký mua đồ dùng học tập.”

Đối diện tòa nhà tập thể nhà máy gỗ thành phố là trường trung học Số Ba thành phố, sau trường trung học Số Ba là trường tiểu học Thắng Lợi, sau trường tiểu học Thắng Lợi lại là nơi đóng quân của quân đội.

Gần hai trường học nên cửa hàng thanh niên chỗ này mới có quầy hàng chuyên bán toàn văn phòng phẩm, bởi vậy mọi người sống gần đây thường gọi cửa hàng thanh niên này là tiệm văn phòng phẩm.

Tôn Biền khi ra ngoài luôn có thói quen mang theo ít tiền trong người, sau khi vào cửa hàng thanh niên cô phát hiện đúng là hoa văn, kiểu dáng tập vở và đồ dùng văn phòng phẩm bên này đẹp hơn nhà máy điện nhiều, thế là bắt đầu vui vẻ lựa chọn.

Cô mua một bình mực bút máy xanh đen hiệu Anh Hùng, lại mua thêm vài cuốn sổ bìa cứng chuẩn bị để ghi chép trong lớp, em trai thì chọn một cục gôm mềm có mùi trái cây. Hai chị em tính tiền đi ra, phát hiện chị Linh Linh đã dắt Tiểu Quý đi mua mấy chai nước ngọt, đang đứng chờ bọn họ ở cửa.

“Mua xong đồ cần dùng chưa? Uống chai nước ngọt rồi lại đi thôi.”

Hai đứa Tôn Biền nghe vậy liền nhận chai nước chị họ đưa, bốn chị em ngồi xổm một bên cổng cửa hàng thanh niên, vừa uống nước giải khát vừa thì thầm nói chuyện phiếm.

“Lần này ông ngoại tới là vì chuyện hộ khẩu của chị và Đại Quý à?” Tào Linh Linh đang uống nước ngọt đột nhiên hỏi như vậy.

Tôn Biền nghe vậy lắc lắc cái chai trên tay, thấy chất lỏng màu cam bên trong đảo quanh thành bình thủy tinh mấy vòng mới mở miệng trả lời: “Em không biết, ông ngoại chẳng nói, có điều em cảm thấy có thể chị nghĩ đúng rồi đấy.”

Tào Linh Linh quét mắt nhìn xung quanh, thấy không có ai chú ý bọn họ mới lên tiếng: “Mẹ bảo chị là mặc dù bên xưởng lốp xe nghề nặng nhọc, việc của nam nữ công nhân đều rất mệt mỏi, nhưng chị sẵn lòng đi, tới đơn vị lớn đàng hoàng ắt phải tốt hơn đến nhà máy nhỏ khu phố dán hộp diêm nhiều.”

“Văn phòng thanh niên trí thức kêu chị đến nhà máy hộp diêm khu phố à?” Đó là đơn vị phúc lợi mà các khu phố trong nội thành lập nên để thu xếp cho người già yếu tàn tật, tương tự với vị trí làm việc công ích ở hiện tại, cơ bản những người được bố trí đều là các thím không biết chữ, hoặc đối tượng yếu thế có khiếm khuyết trên cơ thể.

Bởi vì là đơn vị phúc lợi của khu phố, nên chưa kể tiền lương ít mà còn không có biên chế, người lao động chủ yếu đều là thời vụ.

“Bây giờ hình thức đi làm trong thành phố đã căng thẳng thế rồi ạ?” Tôn Biền trước giờ sống ở khu tập thể nhà máy điện chỉ nghe nói nhóm thanh niên trí thức quay lại thành phố khiến các đơn vị lớn chịu rất nhiều áp lực, thế nhưng thật không ngờ sẽ khó đến như vậy.

“Mấy chục nghìn người lục tục về thành phố, em coi áp lực có lớn không? Chị còn xem như tốt, lúc xuống nông thôn học được kéo máy cày, mỗi năm đều cầm cờ đỏ tiên tiến ngày 8 tháng 3, thế nên sau khi trở về còn có thể đến nhà máy diêm khu phố, có rất nhiều người nhà máy diêm cũng không đồng ý tuyển, chỉ còn cách đợi ở nhà thôi.”

“Chẳng phải trong thành phố cho phép thanh niên trí thức trở lại tiếp nhận công việc cha mẹ trước thời hạn à?”

“Đúng thế, nhưng nhà hai vợ chồng công nhân viên có thể được mấy đứa? Một gia đình ba, bốn đứa con cũng không ít. Nhà chú Lý trên lầu nhà chị, hai anh em vì chuyện vị trí công tác sau khi chú nghỉ hưu phải giao cho ai mà tranh cãi dữ dội. Chú Lý trốn vào nhà máy không muốn về nhà, thím Lý mỗi đêm lén khóc thầm, sáng hôm nào ra đường mắt cũng sưng phù. Bọn chị hồi trước hưởng ứng lời kêu gọi xuống nông thôn giúp đỡ kiến thiết, kết quả cuối cùng cả đám lại trở thành gánh nặng lớn nhất cho xã hột, thật là mỉa mai thay.”

Loại chuyện thế này ai mà nói rõ được?

Dù sao Tôn Biền cũng không hiểu, chỉ có thể cười lúng túng bên cạnh chị họ.

Em họ không đáp lời Tào Linh Linh cũng chẳng để ý, cô chỉ lải nhải một chút vì lòng buồn rầu thôi.

Dù là ai, một cô gái thật tốt, hằng năm cầm cờ đỏ tiên tiến ngày 8 tháng 3 trong đại đội nông thôn, sau khi về thành phố chẳng những không có công việc, mà còn ăn ở không hơn một năm tại nhà, cuối cùng xém chút nữa đến khu phố dán hộp diêm, trong lòng cũng sẽ không thoải mái.

“Dù sao chị cũng đã nghĩ kỹ, nếu có thể làm được hộ khẩu, dù bên xưởng lốp xe phân công cái gì chị cũng làm, có việc dù sao cũng hơn ở nhà ăn bám bố mẹ. Đúng rồi, Tiểu Biền em ở gần đó, xưởng lốp xe có bố trí ký túc xá cho công nhân viên làm việc nhẹ không?”

“Chắc là có, nhưng mà không ở khu hộ gia đình, hình như ở bên khu xưởng có một tòa nhà tập thể riêng chuẩn bị cho nhân viên. Có đúng không Tiểu Ký?” Tôn Biền chẳng mấy khi sang nhà máy lốp xe chỉ có thể nhờ em trai giúp đỡ.

Tôn Ký thường xuyên nhạy nhảy khắp nơi, đồng bọn rải rác khắp thành thị nông thôn và các khu nhà lớn, cu cậu thấy vậy lập tức gật đầu đáp: “Đúng thế, để thuận tiện cho công nhân viên, ký túc xá độc thân của xưởng lốp xe nằm ngay trong xưởng, các công nhân đi làm cũng không cần ra khỏi cổng.”

Biết chế độ thay phiên ba ca bên nhà máy lốp xe, Tôn Biền thầm ai oán trong lòng.

Phải nói chứ, bên nhà máy điện hai mươi bốn tiếng đều phải có người làm còn có thể hiểu được, ở xưởng lốp xe tại sao phải như thế?

Bố trí ký túc xá độc thân bên trong khu xưởng, sao mình cứ có cảm giác nhà máy lốp xe an bài vậy không phải để nhân viên đi làm thuận lợi, mà là cho mấy công nhân viên chức độc thân tiện tăng ca?

Bởi vậy bất kể lúc nào, nơi đâu, thời đại nào, địa vị của những người độc thân FA vẫn luôn thảm thương như vậy nhỉ?

Hết chương 19.