[Dịch] Danh Môn

Sư phụ của Trương Hoán tên là Lâm Đức Long. Ông có một khuôn mặt to đỏ tía, mắt báo mũi sư tử, một bộ râu quai nón rậm rạp, dáng người khôi ngô, bước đi mạnh mẽ như bay, làm việc dứt khoát nhanh gọn. Nếu không phải danh tiếng Lâm thần y vang xa, người lần đầu gặp ông nhất định sẽ cho rằng ông là đại tướng trong quân. Sự thật, ông vốn xuất thân là thầy thuốc trong quân. Mười lăm năm trước, đội quân ông tham gia bị kỵ binh tinh nhuệ của Hồi Hột đánh tan, ông liền rời khỏi quân đội, sáng lập Lâm Chi đường, biển hiệu tiếng tăm nổi như cồn.

Ông và Trương Hoán có duyên gặp gỡ trên con đường đổ nát tan hoang ở kinh thành, đó là một quãng ngày tháng thật không dám nhớ lại. Kỵ binh của Hồi Hột từ Hà Đông đánh xuống phía nam, vượt qua Hoàng Hà ở Linh Bảo, lập tức đánh cho quân nhà Đường bại tan tác, lại hạ được Đồng Quan. Quan Trung nơm nớp lo sợ. Hoàng đế mới lên ngôi chạy trước một bước tới Hán Trung. Gần trăm vạn người dân ở kinh sư lũ lượt rời thành, trốn chạy không có mục tiêu về phía tây. Khi Lâm Đức Long quay về kinh thành, binh lính người Hồ nhiều không kể xiết đã đánh tới mãnh liệt từ phía sau. Ông phát hiện hai mẹ con quý tộc bên đường. Đứa trẻ bị tên bay lạc bắn xuyên bả vai, người mẹ gục trên người nó khóc lóc đau thương. Mà thị vệ của bọn họ đang liều mạng ngăn cản sự tấn công điên cuồng của một đội kỵ binh Hồi Hột, đã tử thương quá nửa, tình hình cực kỳ nguy ngập.

Lâm Đức Long đánh tan kỵ binh Hồi Hột, cứu thoát hai mẹ con bọn họ. Bọn họ tự xưng là người nhà họ Trương ở Thái Nguyên, vì Thái Nguyên bị chiếm nên chạy tới Trường An. Lâm Đức Long tuy giữ được mạng cho đứa trẻ, nhưng vết thương của nó quá nặng. Lâm Đức Long liền dắt bọn họ về quê nhà của ông - Thục Quận ở Kiếm Nam, do phụ thân ông từ từ chăm sóc nội thương của đứa trẻ. Sau khi kết thúc loạn lạc, Lâm Đức Long lại bảo vệ hai mẹ con ấy đi tới Thái Nguyên. Vì chữa trị nội thương của đứa trẻ cần thời gian dài, Lâm gia bọn họ cũng quyết định chuyển cả nhà tới Thái Nguyên. Tất nhiên, ông trở thành sư phụ của đứa trẻ.

Mà đứa trẻ ấy chính là Trương Hoán.

Lúc này, Lâm Đức Long vừa kết thúc một lần chẩn chữa bệnh, dùng một chiếc giẻ sạch sẽ lau chùi bàn, từ sớm đến giờ ông đã khám cho hai mươi mấy người bệnh, quả thực có hơi mệt. Đã gần giờ ngọ, ánh mặt trời ngoài hiệu thuốc chói chang, ông chợt nhìn thấy một bóng người quen thuộc xuất hiện ở cửa, liền gật đầu, quay đầu nói với dược đồng:"Hãy nói xin lỗi với người bệnh tiếp theo, xin họ đợi ta một khắc."

Người tới là Trương Hoán. Lâm Bình Bình không dám gặp cha, đã chuồn về nhà trước từ cửa sau, y đành một mình tới gặp sư phụ.

Cửa lớn của Lâm Chi đường nhỏ hẹp, bên trong lại rất rộng rãi, trong không khí tràn ngập mùi thuốc nồng đậm. Một tấm bình phong rất dài chia đại sảnh làm hai phần. Bên trái là một chiếc quầy hình bán nguyệt, quầy có bố trí một hàng rào gỗ. Mười mấy tủ thuốc cao chạm xà nhà được đặt trong quầy, trên tủ thuốc có phân bố dày đặc các ngăn thuốc nhỏ, mấy dược đồng đang đứng trên thang nhanh nhẹn lấy thuốc theo toa.

"Người tiếp theo!" Người chưởng quỹ béo mập đen đen gọi một tiếng, lập tức có một ông lão đi lên, run run đưa toa thuốc vào trong hàng rào gỗ. Chưởng quỹ liếc thấy toa thuốc màu đỏ, khuôn mặt vốn tươi tắn xán lạn liền trở nên tối sầm, "lại một người được miễn phí!"

Ông thấp giọng lầu bầu, hết sức bực mình nhét toa thuốc một cách cẩu thả vào tay một dược đồng, bảo dược đồng đi tìm thuốc. Bản thân ông lại oán hận lẩm bẩm một mình:"Một nửa số thuốc ngày hôm nay là miễn phí. Cứ tiếp tục như vậy, mọi người phải ăn không khí thôi!"

"Lâm nhị thúc, lại đang buồn rầu về tiền bạc sao?" Trương Hoán thấy mặt ông đầy vẻ sầu muộn, liền chắp tay với ông, cười nói:"Cháu nghe nói cứu mạng mười người thì có thể nhận được một kho vàng ở cõi âm. Lâm nhị thúc hiện giờ tuy không có tiền, nhưng đợi khi tới âm phủ thì có núi vàng núi bạc, lúc ấy lại buồn vì quá nhiều tiền."

Người chưởng quỹ ấy chính là nhị thúc của Lâm Bình Bình, tên là Lâm Đức Lợi. Người đúng như tên, mọi chuyện đều lấy lợi làm đầu. Đại ca Lâm Đức Long chỉ khám bệnh không quản lý sự vụ, tam đệ Lâm Đức Kỳ lại ăn không ngồi rồi, cho nên hoạt động thực tế của Lâm Chi đường là do ông phụ trách.

Lâm Chi đường tuy nức tiếng xa gần, mỗi ngày đều có rất nhiều người xếp hàng trước cửa, nhưng làm ăn lại lỗ vốn, đối với dân chúng nghèo khó căn bản không lấy tiền khám chữa bệnh. Thực ra những người nghèo túng thậm chí còn được tặng thuốc miễn phí. May mà Trương gia miễn tiền thuê nhà cho bọn họ, mới gặng gượng duy trì Lâm Chi đường không bị đóng cửa sập tiệm.

Lâm Đức Lợi thấy Trương Hoán tới, lập tức tươi cười rạng rỡ. Ông vội kéo Trương Hoán sang một bên, mềm mỏng nhờ:"Thập bát lang, ta có việc thỉnh cầu cháu giúp đỡ."

Trương Hoán giật mình, "Lâm nhị thúc, thúc nói gì thế, sao lại bảo là thỉnh cầu cháu? Thúc có việc cứ dặn dò là được."

"Việc này e là có chút khó khăn, cho nên mới thỉnh cầu cháu." Lâm Đức Lợi cười khan, thấy xung quanh không có ai, mới khẽ giọng nói:"Ta có một người bạn. Y có ý bán ra một tòa viện riêng để không ở phường Cán Vận, lại gần sát Trương phủ, muốn hỏi xem Trương phủ các người muốn hay không, hơn nữa không lấy tiền."

'Không lấy tiền!' Lâm Đức Lợi nói nhấn thật rõ mấy chữ này. Ông lén nhìn sắc mặt Trương Hoán, Trương Hoán lại cười không nói gì, đợi lời tiếp theo của ông.

Lâm Đức Lợi thấy Hoán không lộ vẻ khác lạ nào, chỉ đành ngập ngừng ấp úng nói tiếp:"Đương nhiên, người bạn của ta có điều kiện nho nhỏ. Y làm buôn bán lương thực ở chợ Nam, số lượng nhập và xuất quá lớn, nên muốn xây nhà kho ở mảnh đất trống ven sông, sẽ trả tiền theo giá thực tế. Hy vọng Trương gia các người có thể cân nhắc ưu tiên giùm y."

Trương Hoán khẽ cười lạnh một tiếng, "người Lâm nhị thúc nói chính là ông chủ Cầu buôn gạo giàu có nhỉ! Mảnh đất trống ven sông rộng ít nhất hai mươi mẫu, bao nhiêu người đỏ mắt thèm thuồng mà không được. Y tặng cho Trương gia một tòa nhà cũ thì có thể lấy được mảnh đất ấy, thật là giỏi tính toán chỉ có lợi cho mình!"

Lâm Đức Lợi đỏ mặt, nói lí nhí:"Nếu cháu không chịu thì thôi vậy."

Đương nhiên, Lâm Đức Lợi chưa bao giờ làm việc không có lợi. Nếu ông có thể giúp đỡ hoàn thành tốt việc này, ít nhất phải nhận được hai trăm xâu tiền hoa hồng. Hai trăm xâu đấy! Ở Thục Quận có thể mua vài chục mẫu ruộng đất loại cực tốt.

Trương Hoán thấy trên mặt ông lộ ra vẻ thất vọng, liền vỗ vỗ mu bàn tay của ông áy náy nói:"Không phải cháu không bằng lòng. Lâm nhị thúc cũng biết cháu tuy là người của Trương gia, mà lời nói lại không có tác dụng, thực sự là không giúp được."

"Không sao! Không sao!" Lâm Đức Lợi thấy y đáp ứng, đột nhiên trở nên hưng phấn, vội nói:"Buổi chiều hôm qua, gia chủ của Trương gia các người không ngờ tới thăm hỏi đại ca ta, chính là vì cháu, đủ thấy y rất xem trọng cháu. Cháu tới xin gia chủ, chuyện này chắc chắn xong."

"Gia chủ tới thăm hỏi sư phụ sao?"

Trương Hoán sửng sốt, bỗng nhiên giật mình tỉnh ngộ. Khó trách sáng sớm nay mình vừa nhắc tới chuyện mảnh đất của Lâm gia, gia chủ đã chẳng chút do dự mà định đoạt, thì ra chiều hôm qua ông đã sang đây.

"Lâm nhị thúc yên tâm, cháu nhất định giúp đỡ. Có điều, chuyện này cháu cần tìm cơ hội tốt mới làm được, e là không thể làm ngay tức khắc."

Lâm Đức Lợi vô cùng mừng rỡ trong lòng, tay phẩy như phẩy quạt, "không vội! Không vội! Chỉ cần trước khi gia chủ nhà cháu quay về kinh làm xong là được."

Lúc này, một tiểu dược đồng chạy lại, kéo vạt áo của Trương Hoán nói:"Thập bát lang, ông chủ lớn đợi huynh lâu lắm rồi, huynh còn không đi, ông sẽ nổi giận."

Trương Hoán rướn mắt nhìn sang khu bên kia của hiệu thuốc, chỉ thấy sư phụ nhíu chặt lông mày nhìn mình. Y vội chắp tay với Lâm Đức Lợi, "Lâm nhị thúc, cháu đi trước đã!"

"Cháu đi đi! Cháu đi đi!" Lâm Đức Lợi cười đến nỗi không ngậm miệng lại được. Ông nghĩ tới hai trăm xâu tiền vàng óng ánh sắp vào túi, bất giác, tròng mắt biến thành hình vuông.

...

Trương Hoán đi nhanh tới trước mặt sư phụ, cung kính vái lạy, "sư phụ, người tìm con sao?"

"Vốn hôm nay ta tìm con là để hỏi tình trạng gần đây của con, chỉ là việc nhỏ. Nhưng hôm qua, đại bá của con sang đây, việc ta tìm con lại trở thành việc lớn."

Nói rồi, Lâm Đức Long thở dài, vẫy tay với y, "con đi theo ta!"

...

"Sao ạ! Sư phụ muốn rời Thái Nguyên trở về Thục ư?" Mặc dù Trương Hoán điềm tĩnh, nhưng vẫn bị tin tức này khiến cho ngơ ngẩn chết lặng. Mười mấy năm nay, y gặp phụ thân cực kỳ ít, còn sư phụ lại dốc lòng dạy dỗ y, y đã coi sư phụ là cha tự lúc nào không hay, chưa từng nghĩ sẽ có một ngày xa cách bọn họ.

Trương Hoán sinh ra ở danh môn. Mười mấy năm qua, y vẫn luôn chống chọi lại nội thương của bản thân, suy tư hàng ngày đều là làm thế nào thách thức cực hạn của cơ thể. Sau hai mươi tuổi, thân thể của y dần dần khỏe lại, hơn nữa càng cường tráng hơn. Vả lại từ nhỏ đọc sách hiểu rõ lý lẽ, y cũng giống với các con cháu Trương gia khác có mục đích theo đuổi trong tương lai, làm quan phụ mẫu ở một địa phương rồi được nhậm chức khanh tướng, thực hiện hoài bão chính trị 'nghèo khó thì giữ mình trong sạch, thành đạt thì cứu giúp thiên hạ' (1).

Nhưng y là con vợ lẽ, vì mẫu thân chẳng hề có địa vị gì trong gia tộc, từ nhỏ ở bất cứ chỗ nào cũng phải chịu đựng vẻ mặt khó chịu của người ta. Khi thiếu niên, y ở học đường bàn luận với những người cùng tộc khác về chí lớn cai quản thiên hạ, thì lại bị tất cả mọi người cười nhạo. Tại thời đại cực kỳ coi trọng xuất thân địa vị này, một người con vợ lẽ nói ra lời không hợp với thân phận của y, không phải kẻ ngu dốt nói bậy thì là kẻ không biết tự trọng. Chỉ có sư phụ của y lúc nào cũng khích lệ y, nam nhi mà không làm chuyện lớn thì sống uổng một đời, khiến y có lòng tin gấp trăm lần đối với bản thân. Nhưng hiện giờ sư phụ thình lình muốn rời đi.

"Sư phụ, rốt cuộc đã xảy ra chuyện gì vậy?"

Trương Hoán đã bình tĩnh lại. Sư phụ đột nhiên nói muốn đi, rất có khả năng có liên quan với chuyện gia chủ tới đây hôm qua. Chuyện sẽ không giản đơn chút nào, y cũng không đoán bừa.

"Khu Bệnh, con biết vì sao ta phải chuyển tới Thái Nguyên không? Tuy nói là vì chữa trị cho bệnh nhân là con, nhưng sự thực không phải vậy." Lâm Đức Long đi chậm rãi tới trước cửa sổ, trong mắt chan chứa những hồi ức về chuyện vãng. Ông từ tốn nói:"Ta giấu họ tên tới Thái Nguyên tránh họa."

Ông quay đầu liếc nhìn Trương Hoán, cười miễn cưỡng nói:"Đại bá của con là đồng liêu ngày xưa của ta. Tuy khuôn mặt ta đã thay đổi rất nhiều, nhưng có thể thấy y vẫn nảy sinh ngờ vực. Mà thôi! Chuyện quá khứ không nên nhắc lại."

Trương Hoán im lặng nhìn sư phụ, không nói lời nào.

Chú thích:

(1): Trích câu nói của Mạnh Tử.