Thịnh Đường

Lý Nguyên Cát vừa rời đi, Tấn Dương cũng thất thủ trong sớm tối.

Khi tin tướng giữ thành Tấn Dương mở cổng thành đầu hàng truyền đến Trường An, Lý Uyên rốt cuộc cũng không thể kiềm chế thêm, hạ chiếu thư triệu Lý Thế Dân về.

Thầm biết có chuyện khẩn cấp, Lý Thế Dân mang theo vài thân tín ngày đêm không nghỉ hồi kinh. Về đến cung lại gặp đúng lúc đang thiết triều, bèn vội vàng thay triều phục rồi hướng thẳng về điện Vũ Đức.

Tới ngoài điện, từ xa đã thấy một bóng người vừa hay đến trước hắn một đoạn, cất bước tiến vào.

Lý Thế Dân bỗng dừng chân, đứng nguyên tại chỗ rất lâu, mãi cho đến khi bóng người kia đã không còn dấu tích mới siết chặt nắm tay rồi bước vào theo.

Trong triều quần thần đứng nghiêm, thầm biết chiến sự bất lợi nên ai nấy đều im như thóc.

Lý Uyên liếc qua cảnh tượng ảm đạm bên dưới, sắc mặt dường như cũng khó coi thêm vài phần. Ông im lặng giây lát mới mở lời: “Lần này Lưu Vũ Chu cấu kết với Đột Quyết ồ ạt xuôi nam, cướp thành trì ta hại con dân ta, hung hăng kiêu ngạo thế không cản nổi.” Dừng một chút lại thở dài, “Theo các vị ái khanh, ta nên làm thế nào cho phải?”

Lý Kiến Thành thân là thái tử, nghe vậy lập tức đứng ra nói: “Nhi thần nghĩ Lưu Vũ Chu dù có Đột Quyết tương trợ, nhưng Đại Đường ta cũng có mười vạn thiên binh, ngàn dặm ruộng đồng màu mỡ. Trận này tất phải đánh, quyết không thể lui bước nửa phân!”

Lý Uyên khẽ gật đầu, khóe mắt lại liếc sang Lý Thế Dân: “Lời thái tử tuy có lý, nhưng Lưu Vũ Chu khí thế đang thịnh, nếu trực tiếp đối đầu chỉ e bất lợi.” Dừng một chút lại tiếp, “Tạm thời bỏ Hà Đông, giữ vững Quan Trung…… cũng coi như một cách.”

Lời vừa nói ra, bên dưới nhao nhao cả lên, ai nấy đều tỏ vẻ kinh ngạc phẫn nộ. Mà Lý Kiến Thành liếc nhìn thần sắc của Lý Uyên, trong lòng dường như cũng hiểu ra điều gì. Nhưng không đợi anh mở miệng thêm lần nữa, sau lưng bỗng vang lên một giọng nói: “Phụ hoàng, tuyệt đối không thể làm thế!”

Lý Uyên nghe vậy, chậm rãi nheo mắt hỏi: “Không biết Tần vương có ý gì?”

Lý Kiến Thành không quay đầu, chỉ cảm thấy có người sải bước tiến lên đứng song song với mình, chắp tay nói: “Phụ hoàng, Thái Nguyên là khởi nguồn cơ nghiệp Đại Đường ta, là gốc rễ của nước nhà, dân cư đông đảo, tiền tài sung túc, há lại cam tâm chắp tay dâng cho người!”

Giọng điệu hắn hùng hồn vang vọng, khi nói tưởng như có thiên quân vạn mã tuôn ra khỏi ***g ngực. Lý Kiến Thành nghe vậy không khỏi ngẩng đầu, khẽ đảo mắt nhìn sang hắn.

Lý Thế Dân dường như cảm nhận được ánh mắt anh, nhanh chóng liếc nhìn anh một cái rồi lại lẳng lặng dời đi, chờ Lý Uyên phản ứng.

Gương mặt Lý Uyên ẩn sau mười hai chuỗi ngọc (1), khiến người ta không nhìn rõ thần sắc. Mãi một lúc lâu ông mới mở miệng, hỏi bằng giọng nặng nề: “Tần vương, ngươi có dám chắc…… sẽ bắt được Lưu Vũ Chu?”

Lý Thế Dân lập tức tiến lên, nói: “Nhi thần nguyện liều mạng gánh vác! Không diệt Lưu Vũ Chu quyết không về!”

Lý Kiến Thành đứng bên cạnh, trong lòng sớm biết nếu cha đã triệu Lý Thế Dân về thì màn do dự trên triều đình này tám chín phần chỉ là diễn kịch mà thôi. Vờ như muốn bỏ Hà Đông, thật ra là cho Lý Thế Dân một cơ hội thỉnh chiến.

Ngay từ đầu ông đã định cho Lý Thế Dân xuất chiến.

Chỉ là…… Lý Kiến Thành chầm chậm siết nắm tay, cảm thấy chung quy vẫn không cam lòng.

Anh vốn không phải hạng hiếu chiến, lại làm thái tử, tu tập văn trị đã lâu, đương nhiêu hiểu rõ đạo lý trừ quân một nước không thể cầm quân (2). Nhưng chỉ có trận chiến này…… Một năm trước chính tay anh thả Đốt Bật, giờ anh làm sao có thể khoanh tay đứng nhìn?

Nghĩ đoạn, Lý Kiến Thành lại tiến lên lần nữa, nhưng còn chưa kịp mở miệng đã nghe Lý Uyên nói: “Thái tử, đám đạo tặc ở vùng Chu Chất, Tư Trúc viên do Chúc Sơn Hải cầm đầu ngày càng ngang ngược, trẫm cho ngươi năm ngàn quân để trừ mối họa này.”

Lý Kiến Thành ngẩn người, nhưng cũng đành chắp tay: “Nhi thần tuân chỉ.”

Lý Thế Dân cúi đầu đứng cạnh anh, dù chưa liếc mắt qua, trong lòng vẫn hơi căng thẳng như cũ. Thật ra hắn biết nếu mình mở miệng xin phụ hoàng cho phép cả hai cùng đi, việc này có lẽ còn có cơ xoay chuyển.

Nhưng…… âm thầm siết chặt nắm tay, Lý Thế Dân biết bất kể thế nào mình cũng không muốn nằm trong vòng bao bọc của đại ca nữa, không muốn đứng sau làm một cái bóng của đại ca nữa.

Cho nên nghe Lý Uyên tuyên triệu, hắn chỉ lẳng lặng tiến lên, cung kính đáp: “Nhi thần lĩnh chỉ.”

*****

Bãi triều rồi, Lý Kiến Thành vừa đi vừa thương nghị việc tiễu phỉ với triều thần, cảm thấy có một người đi qua bên cạnh liền ngước mắt nhìn lên, vừa hay bắt gặp Lý Thế Dân đang quay đầu nhìn lại.

Bốn mắt nhìn nhau, Lý Thế Dân đành dừng chân, xoay người bước lại, chắp tay chào hỏi Lý Kiến Thành: “Xa cách lâu ngày, đại ca vẫn khỏe chứ.”

Lý Kiến Thành gật đầu với thần tử kia, đợi hắn hiểu ý rời đi trước mới xoay người nhìn sang Lý Thế Dân.

Anh đã sớm nghe đồn, từ ngày trở về Triều Ấp Lý Thế Dân đã sửa lại tác phong ngày xưa, mời chào vô số văn thần võ tướng không hỏi xuất xứ. Thêm vào đó là đông đảo tướng lãnh liều mạng chinh chiến, theo hắn vào sinh ra tử, cho nên từ triều đình cho đến dân chúng đều ngấm ngầm đồn đãi Trường Xuân cung kia đã trở thành một triều đình nhỏ của riêng Tần vương.

Hôm nay gặp lại, càng cảm thấy dáng dấp người trước mặt dường như đã cao thêm vài phần. Dưới bộ triều phục bắt mắt, trong thân hình cao lớn lại thấp thoáng lộ ra khí chất uy nghi.

Lý Kiến Thành bình thản thu ánh mắt về, cười cười: “Mới xa cách có nửa năm mà Thế Dân cứ như đã biến thành người khác.”

“Nhưng đại ca vẫn không hề thay đổi.” Lý Thế Dân đối mặt với anh, thần tình quen thuộc trong mắt dần dần trôi đi, rồi rất nhanh chuyển thành một nụ cười nhẹ bẫng.

Giờ đây từng cử chỉ của hắn đã thêm vài phần trầm ổn, bớt vài phần khinh xuất, ngay cả nụ cười này cũng không còn tự nhiên như năm xưa.

Chẳng qua mới nửa năm, vậy mà gặp lại cứ như đã xa cách một đời.

Trong lòng ngấm ngầm nghi hoặc, nhưng sắc mặt Lý Kiến Thành lại càng thêm bình thản. Anh lẳng lặng nhìn Lý Thế Dân giây lát rồi cũng mỉm cười: “Chỉ tiếc Thế Dân về không đúng dịp, ta và ngươi đều có chiến sự, đành đợi ngày hai bên cùng khải hoàn rồi sẽ ôn chuyện sau.”

“Dĩ nhiên rồi.” Lý Thế Dân nghe vậy chỉ thản nhiên mỉm cười, nét mặt vẫn không hề biến đổi, thấy Lý Kiến Thành có ý muốn đi liền chắp tay, “Đại ca đi thong thả.”

Lý Kiến Thành khẽ gật đầu với hắn, xoay người rời đi.

Nhìn bóng dáng cao gầy mảnh khảnh kia đi xa dần, Lý Thế Dân vẫn đứng nguyên tại chỗ, nét cười trên mặt cũng tan biến dần. Rất lâu sau, hắn gượng cười một tiếng.

“Đại ca……” Chầm chậm phóng mắt nhìn đến chân trời, hắn lẩm bẩm, “Quả thực vẫn chưa hề thay đổi……”

Dù là nhị đệ nóng nảy thẳng thắn nửa năm về trước, hay là Tần vương kiêm Thiểm Đông đạo hành đài Thượng thư lệnh hôm nay, hoặc giả là Quan Đông binh mã tịnh thụ tiết độ…… Ánh mắt huynh nhìn ta vẫn chưa bao giờ thay đổi.

Ánh mắt bình thản như nước, lãnh đạm như gió, giống như nhìn một người xa lạ, thậm chí chưa từng lộ ra biểu cảm nào khác biệt chút ít với riêng ta.

Trong mắt huynh, rốt cuộc vẫn chưa bao giờ thật sự có hình bóng ta? Thu ánh mắt lại, Lý Thế Dân thở dài, cuối cùng cất bước rời đi, trong lòng chất chứa bất đắc dĩ và không cam tâm.

— Triệu Nhân, ẩn ý trong lời ngươi nói …… giờ này ta mới hiểu đại khái vài phần.

*****

Mười ngày sau, Lý Kiến Thành dẫn năm nghìn quân rời Trường An tiễu phỉ. Lý Thế Dân phụng mệnh Lý Uyên, mang một toán nhân mã ra ngoại thành tiễn đưa.

Bấy giờ trời đã vào thu, lá ngô đồng tàn úa, bốn bề hoang vu. Lý Thế Dân dâng một chén rượu tiễn biệt lên trước mặt Lý Kiến Thành, nhìn anh đăm đăm, nói: “Đại ca, chuyến này đi hãy bảo trọng.”

Lý Kiến Thành đưa tay tiếp nhận, rũ mắt nhìn quỳnh tương ngọc dịch trong chén. Lát sau anh lặng lẽ mỉm cười, ngẩng đầu uống cạn.

Lý Thế Dân nhìn anh không dời mắt, ánh mắt từ tà áo choàng rực lửa sau lưng chuyển đến bộ giáp bạc lóa mắt, cuối cùng lại trở về với gương mặt anh.

Chỉ một khắc sau đã nghe một tiếng “choang”, Lý Kiến Thành đột ngột dốc sức đập bát rượu xuống đất, lực đạo mạnh mẽ, thanh âm vang vọng, khiến những người đứng xung quanh không khỏi ngẩn ra.

Lý Kiến Thành dùng ống tay áo lau đi vệt rượu còn sót bên khóe miệng, rũ mắt nhìn lướt qua những mảnh sứ vỡ nát bấy trên mặt đất, bình thản cười với Lý Thế Dân: “Chuyến này đại ca chẳng qua chỉ đi tiễu phỉ, trận chiến của Thế Dân trách nhiệm còn nặng nề gấp vạn lần.”

Lý Thế Dân thấy gương mặt anh không để lộ bất cứ cảm xúc nào, chắp tay từ tốn đáp: “Thế Dân đương nhiên sẽ không phụ kỳ vọng của đại ca.”

Vừa nói, Lý Kiến Thành vừa xoay người lên ngựa. Anh ngồi trên lưng ngựa, cúi đầu nhìn hắn, chần chừ hồi lâu không nói.

Cho đến khi Ngụy Trưng cảm thấy có gì đó không ổn, ho nhẹ một tiếng sau lưng anh, Lý Kiến Thành mới kéo nhẹ dây cương, nói: “Giờ đã không còn sớm, ta xuất phát thôi.”

Dứt lời quay ngựa, chậm rãi tiến lên hàng đầu.

Ngụy Trưng thúc ngựa đi sau anh, đang định vượt lên thì hình như lại nhớ ra điều gì, liền quay đầu liếc nhìn Lý Thế Dân một cái. Ánh mắt y chỉ thoáng dừng lại rồi dời đi, vẻ mặt cũng mang một ý vị sâu xa khác.

Lý Thế Dân tựa như không thấy, chỉ lặng lẽ nhìn theo bóng áo choàng đỏ đặc biệt hút mắt thấp thoáng giữa đoàn người. Cho đến khi vạt lửa đỏ kia đã khuất hẳn, hắn mới thu ánh mắt về.

Lại đột ngột chạm vào bát rượu vỡ nát tan tành trên mặt đất.

Lý Thế Dân bỗng bật cười mỉa mai thành tiếng.

— Đại ca, huynh vẫn chưa nói gì, nhưng lời cần nói đều đã nằm trọn trong bát rượu này.

Cùng lúc đó, Ngụy Trưng gấp rút thúc ngựa vượt lên, đi sóng đôi với Lý Kiến Thành. Cử chỉ vừa rồi của Lý Kiến Thành, mắt y thấy, lòng y hiểu. Lúc này y ngập ngừng mãi, cuối cùng mới mở miệng khẽ nói: “Điện hạ, lần này Tần vương trở về đã khác quá khứ rất xa.”

“Ta biết.” Lý Kiến Thành nhìn con đường phía trước, nét mặt bình thản hờ hững đến cực điểm.

“Thần nghe nói, không ít cựu thần dưới trướng Lý Mật đã nương nhờ Tần vương.”

“Ta biết.”

“Đối mặt với Lưu Vũ Chu, lần này chỉ e bệ hạ đã đặt toàn bộ hy vọng vào Tần vương.”

“Ta……” Lý Kiến Thành hơi khựng lại, “Đương nhiên biết.”

Sau một thoáng trầm mặc, Ngụy Trưng lẳng lặng nghe tiếng vó ngựa lộc cộc bên tai, cuối cùng thở dài: “Điện hạ có biết mình có một thói quen?”

Cuối cùng Lý Kiến Thành cũng quay đầu lại nhìn y mà hỏi: “Thói quen?”

Ngụy Trưng đối mặt với anh, từ tốn nói: “Trong lòng điện hạ càng khúc mắc, sắc mặt trái lại càng thêm bình thản.” Thấy Lý Kiến Thành hơi nhíu mày, lại tiếp, “Chỉ e chính điện hạ cũng không tự biết.”

Lý Kiến Thành nghe vậy, không khỏi bật cười, hỏi: “Vậy tiên sinh thấy sắc mặt ta lúc này có bình thản hay không?”

“Bình thản đến cùng cực… cũng khúc mắc đến cùng cực.”

Lần này Lý Kiến Thành cũng chi cười mà không đáp.

Ngụy Trưng thở dài: “Sao điện hạ không nói gì?”

“Tiên sinh vừa hỏi liên tiếp ba câu, đã nói trắng ra suy tư trong lòng ta” Lý Kiến Thành thu ánh mắt vẫn nhìn thẳng về phía trước, cũng không biện giải, chỉ khẽ cười, “Ta không còn gì để nói nữa.”

Ngụy Trưng trầm ngâm giây lát rồi hỏi: “Lưu Vũ Chu khí thế đang thịnh, liên tiếp đại thắng quân ta. Điện hạ nghĩ lúc này Tần vương xuất chiến…… khả năng thắng bại thế nào?”

“Lần này sở dĩ Lưu Vũ Chu có thể liên tiếp chiếm vài thành trì của ta, chẳng qua là ỷ vào Đột Quyết chống lưng. Nhưng Đột Quyết tham tài háo lợi, chắc gì sẽ chống lưng đến cùng.” Thân thể Lý Kiến Thành khẽ lắc lư theo từng nhịp vó ngựa, im lặng giây lát rồi tiếp, “Chỉ cần giữa hai bên sinh ra khoảng cách, diệt Lưu Vũ Chu tuyệt không phải chuyện khó khăn.”

Lời lẽ tuy bâng quơ, nhưng trong lòng lại cười mỉa mai không cam tâm. Nếu mình là người cầm quân trận này, thăm dò tình hình phía Đốt Bật, có lẽ còn mong thi kế ly gián đôi bên. Nhưng giờ đây…… cũng đã ngoài tầm tay với.

Chỉ mong Lý Thế Dân chớ để phụ sứ mệnh.

Ngụy Trưng lặng lẽ nhìn anh, cuối cùng dời mắt đi, thay bằng một tiếng thở dài. Nhưng vừa rũ mắt, lại thoáng liếc qua sợi dây cương Lý Kiến Thành đang nắm, không biết từ bao giờ đã nhuốm lên mấy vệt đỏ thẫm.

“Điện hạ……” Ngụy Trưng thoáng ngẩn ngơ.

Lý Kiến Thành nhìn theo ánh mắt y, lúc này mới phát hiện trên lưng ngón tay có một vết xước nông.

“Không sao đâu.” Anh giơ tay lên trước mắt, lặng lẽ nhìn miệng vết thương, “Đại để là vừa rồi khi đập bát, mảnh vỡ bắn tứ tung, vô tình cắt phải đó thôi.”

Dứt lời, lại ngơ ngẩn nhìn miệng vết thương rướm máu đỏ sẫm. Im lặng hồi lâu bỗng bật cười, nụ cười nhẹ bẫng mà hoảng hốt.

“Ta lẽ nào đã quên,” Anh khẽ lẩm bẩm như tự nói với bản thân, “Lưỡi dao sắc kia, chung quy sẽ có một ngày…… đả thương chủ nó.”

Lòng Ngụy Trưng thoáng căng thẳng, cuối cùng hóa thành một tiếng thở dài.

*****

Khi đại quân Lý Thế Dân xuất phát từ Trường An, đã là tháng mười một năm Vũ Đức thứ hai. Gặp mùa nước đóng băng, đại quân đạp lên mặt sông Hoàng Hà một mạch tiến về phương bắc, đóng quân ở Bách Bích, đối mặt với quân Tống Kim Cương chủ lực của Lưu Vũ Chu từ xa.

Bấy giờ trời băng đất tuyết, trong quân thiếu gạo thiếu lương, cho nên tướng lĩnh dưới trướng nhao nhao xin xuất chinh, mong Lý Thế Dân tốc chiến tốc quyết. Nhưng Lý Thế Dân chỉ khoác áo lông điêu, phóng mắt nhìn sang doanh Tống Kim Cương cách một khoảng ruộng đồng bát ngát, lắc đầu nói: “Việc cấp bách bây giờ chính là lo liệu lương thực.” Cho nên đóng quân chưa lâu đã phái vài cánh nhân mã đến Hà Đông thu lương.

Những tướng sĩ dưới trướng hiểu tính hắn vừa nghe đã biết lần này chỉ e Tần vương lại có ý muốn cầm cự lâu dài với đối phương. Lần trước trong trận chiến Thiển Thủy nguyên diệt Tiết Nhân Quả, hắn cũng kiên nhẫn tiêu hao lương thảo đối phương, chờ đến khi bên địch nôn nóng, dao động quân tâm mới phát động tập kích, giành lấy chiến thắng.

Kẻ mưu tính sâu xa, để tìm một cơ hội vùng lên, tuyệt không tiếc công chờ đợi qua ngày đoạn tháng. Dẫu có dài đến đâu, lâu đến chừng nào cũng nhẫn nhịn đến cùng.

Nhưng Lý Thế Dân hạ lệnh thu lương chưa lâu đã có người đến báo bách tính không theo, viện lý mùa đông rét mướt kéo dài đằng đẵng, phải dựa vào lương thực dự trữ trong kho mới qua nổi.

Lý Thế Dân nghe vậy, ánh mắt nhìn chăm chú vào sa bàn cũng dời đi. Thoáng chốc, trong đầu hắn tái hiện cảnh Lý Kiến Thành đích thân đến từng thôn làng, mang bút mượn lương sau khởi binh Thái Nguyên chưa lâu.

Nhưng…… hắn không phải đại ca, cũng sẽ không trở thành đại ca. *căn bản là mồm em không dẻo bằng anh, mị dân không nổi đó thôi =))*

Im lặng hồi lâu, Lý Thế Dân nhìn tiểu tướng kia mà căn dặn: “Theo hay không cũng mặc, việc thu lương không thể trì hoãn. Bất kể dùng thủ đoạn gì, bản vương cũng không truy cứu.”

Tiểu tướng thoáng sửng sốt, nhưng cũng nhanh chóng hiểu ra, liền chắp tay đáp: “Dạ! Mạt tướng xin lui.”

“Khoan đã!” Đợi người kia quay lưng chuẩn bị bước ra khỏi trướng, Lý Thế Dân đột ngột gọi lại, ngập ngừng giây lát rồi nói, “Thu lương thì thu nhưng không được hại mạng người.”

*****

Trong khi hai cánh đại quân Lý, Tống đang cầm cự nhau ở Bách Bích, trong cung của Lưu Vũ Chu ở Mã Ấp, một người cầm lá thư trong tay vỗ mạnh lên bàn, khiến bàn gỗ chạm hoa vang lên một tiếng “uỳnh”, khẽ rung chuyển.

Người này thân hình cao lớn, đường nét rõ ràng, ngũ quan thoạt nhìn cũng biết không phải nhân sĩ trung nguyên.

Cái vỗ của gã khiến người bên cạnh kinh hãi đến ngẩn người. Thấy nét mặt gã có vẻ giận dữ, hắn vội tiến lên hỏi: “Thúc thúc, có chuyện gì mà bực mình vậy?”

Người này tên A Sử Na Thập Bát Bật, chính là con trai Thủy Tất Khả hãn. Thủy Tất Khả hãn qua đời, Xử La Khả hãn lên kế vị, hắn được Đốt Bật để ý, thường xuyên mang theo bên người. Lần này vì Đột Quyết liên minh với Lưu Vũ Chu xâm phạm phương nam, hai người mới rời mạc bắc, tiến vào Mã Ấp.

Đốt Bật khoanh tay bước đến bên cửa sổ, nhìn cảnh trí trong viện qua một tầng song hoa. Im lặng hồi lâu, đợi cho tâm tính thoáng tĩnh lặng lại vài phần mới đáp: “Triều Đường phái đại quân thu hồi đất cũ, giờ đã đóng ở Bách Bích.” Thoáng ngập ngừng rồi tiếp, “Tướng lãnh tới nghênh chiến…… không phải Lý Kiến Thành.”

Cái tên Lý Kiến Thành này, Thập Bát Bật đã tình cờ nghe thấy vài lần trong những khi đi cùng thúc thúc. Nhưng Đốt Bật là người ổn trọng thâm trầm, xưa nay không ăn nói tùy tiện, về người này cũng chưa bao giờ kể rõ. Chỉ là những lần vô tình nhắc tới, trên gương mặt cương nghị tuấn lãng sẽ hiện lên một tia nhu hòa hiếm thấy.

Mà lần này lại đột ngột nghe gã nhắc đến, Thập Bát Bật không khỏi tò mò: “Thúc thúc, không biết Lý Kiến Thành kia rốt cuộc là ai? Phải chăng…… là một viên đại tướng triều Đường?”

“Không, y không phải người thường.” Đốt Bật xoay người, ánh mắt nhìn Thập Bát Bật lại thấp thoáng hiển hiện ý cười.

“Y là Đại Đường — Hoàng thái tử.”

——————————–

(1) Chỉ mười hai chuỗi ngọc trước và sau mũ miện của hoàng đế, thêm cái hình cho dễ tưởng tượng này:

181_264835_a66bea1f402fa80

(2) Xuất phát từ câu “Quân chi tự thích, bất khả dĩ suất sư” trong Tả truyện aka Tả thị Xuân Thu, thiên Mẫn Công nhị niên, tức “Con kế tự của quân vương không thể cầm binh đánh trận”. Nguyên văn cả đoạn, đang rảnh nên dịch luôn:3

Tấn hầu phái đại tử là Thân Sinh đi đánh tộc Cao Lạc ở Đông Sơn. Lý Khắc can rằng: “Đại tử là người lo tế tự mộ phần tổ tiên, bái tế xã tắc và sớm chiều chăm lo bữa cơm của quân vương, cho nên còn gọi là trủng tử. Quân vương xuất hành thì ở lại trông coi chính sự, có người khác trông coi thì theo hầu quân vương. Đi theo gọi là phủ quân, ở lại gọi là giám quốc, đây là chế độ lâu đời. Cầm quân phải quyết đoán khi đưa ra sách lược và có toàn quyền hạ lệnh cho quân đội, chuyện này thuộc phạm vi quyền lực của quân vương và chính khanh, không phải việc của đại tử. Cầm quân mấu chốt ở chỗ thống soái có thể kiểm soát mệnh lệnh, nếu gặp chuyện đều nghe theo quân vương thì mất uy, tự tiện phát lệnh lại là bất hiếu, cho nên con kế tự của quân vương không thể lãnh binh đánh trận. Quân vương trao quyền không theo nguyên tắc, khiến cho đại tử cầm quân mất uy, cớ gì lại làm thế?”

Tóm lại cái lệ lâu đời “thái tử không được cầm quân đánh trận” là một trong những lý do Lý Kiến Thành rất ít có cơ hội xuất chiến, chứ không phải anh ta không biết cầm quân (Bằng chứng là trong những lần cầm quân hiếm hoi, Lý Kiến Thành chưa thua một trận nào) Cho nên luận quân công để quy kết thái tử vô năng vô tích sự bị giết cũng đáng là chuyện hết sức buồn cười mà những người ủng hộ Lý Thế Dân vẫn thường làm, bởi vì chức nghiệp của thái tử có phải là cầm quân quái đâu =))